Nếu tất cả những con thiên nga chúng ta nhìn thấy từ trước đến nay đều có bộ lông màu trắng, liệu chúng ta có thế đưa ra kết luận: "Tất cả các con thiên nga đều có bộ lông trắng!" Chúng ta có thể, và đã làm như vậy. Một số người lại có lối tư duy hời hợt, số khác lại chỉ chăm chăm vào con số thực tế. Nó cũng cho phép một người hút thuốc chỉ hút thuốc trong một khoảng thời gian ngắn và sau đó mới hút lại.
Bạn chỉ cần có ham muốn hiện thực hoá những đề xuất cụ thể ngay cả khi đó là những đề xuất rất thông thường. Liệu chúng ta có thể xem giá bán thịt gà tây ở mức này là mức giá nhằm mục đích nhanh chóng tranh thủ khách hàng? Những lúc như thế này, vai trò của người tư duy mũ xanh là hỏi xem liệu có thông tin mũ trắng nào có thể giải quyết vấn đề này.
Một chủ thầu đầu cơ xây dựng một ngôi nhà mặc dầu anh ta chưa hẳn đã có khách hàng. Với vai trò đánh giá lại ý tưởng, chiếc mũ đen giúp mọi người cân nhắc lại xem chúng ta có nên phát triển hay chúng ta nên từ bỏ ý tưởng đó. Tư duy mới lạ là khuôn mẫu chuyển đổi trong một hệ thống khuôn mẫu không đối xứng.
Xét về mặt lý thuyết, ý kiến này có vẻ khả thi, nhưng nó lại không khả thi nếu đem áp dụng thực tế. Đối với hầu hết mọi người thì lối tư duy sáng tạo là một điều khó khăn bởi vì nó trái ngược với thói quen tư duy chấp nhận phán xét và chỉ trích. Nếu có thể, bạn cứ thể hiện hết khả năng của mình, nhưng bạn phải tuân theo luật.
Lạm dụng chiếc mũ đen không đem lại kết quả tốt đẹp. Nhưng việc chúng ta sử dụng chiếc mũ đen để cân nhắc cũng là một việc nên làm. Chẳng có gì phải ngạc nhiên khi chúng ta áp dụng phương pháp tư duy sáu chiếc mũ và quyết định dường như tự đến.
Với lối tư duy đồng thuận và phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ", mọi người bộc lộ tầm hiểu biết cá nhân một cách xây dựng: Khi cùng đội chiếc mũ vàng, mọi người bộc lộ mọi hiểu biết của mình theo quan điểm mũ vàng, cũng như khi đội chiếc mũ đen. … Anh vừa đưa ra những cách tiếp cận vấn đề theo cách truyền thống. Một trong những cách lý giải hợp lý đó là nền văn hoá Nhật Bản không chịu ảnh hưởng bởi lối suy nghĩ của những người Hy Lạp, do những thầy tu thời Trung cổ xây dựng nên nhằm bài trừ những người không theo dị giáo.
Đó cũng là người khởi đầu cho việc nêu ra những ý tưởng trong các cuộc họp. Tôi chỉ không thích vụ giao dịch này. … Đây là tư duy mũ đỏ.
Người sử dụng chiếc mũ xanh sử dụng điểm dừng sáng tạo để cân nhắc, vào bất cứ thời điểm nào, ngay cả khi có thể vẫn còn những lựa chọn khác. Trên thực tế có mỗi liên hệ mật thiết giữa cơ chế của sự hài hước và cơ chế của tư duy mới lạ. Các luật sư giàu kinh nghiệm luôn làm như vậy trong quá trình thẩm vấn.
Các nhà đầu tư bản chấn cũng chính là các nhà đầu cơ, mặc dầu từ này thường được dùgn để chỉ giới chủ thầu xây dựng hoặc các nhà đầu cơ tiền tệ. Người phương Tây lại cho rằng ý tưởng nên được hình thành từ trước, được đinh hình nhờ tranh luận. Giá trị và ích lợi không phải lúc nào cũng dễ dàng nhận thấy ngay.
Nếu một hành động chẳng còn hy vọng gì nữa (những hy vọng kiểu như trông chờ vào việc trúng giải xổ số lớn hoặc xảy ra những phép màu để cứu vớt công việc kinh doanh đang đổ bể), thì sự quá lạc quan của bạn vào sự việc đã được đặt không đúng chỗ. …Chiếc mũ đen chỉ ra rằng loại bật lửa mới với giá rẻ sẽ ảnh hưởng xấu đến doanh số bán hàng của chúng ta. … Chúng ta không thể có được sự giải thích tại sao những người thích ăn đồ ngọt lại tăng lên.