Cái mà người ta gọi là hăng hái ở họ nói lên bản năng hiếu động của họ. Nhưng họ không có xu hướng tinh thần tự nhiên dồn tâm tư vào những gì đòi hỏi sự suy xét nhiều. Tôi không nói đầy đủ chi tiết đâu.
Điều tôi bàn ở đây căn cứ vào sự so sánh tâm lý bạn trai với tâm lý bạn gái coi cái nào hướng nội hay hướng ngoại nhiều hơn. nếu không tìm những giải trí ô uế, thì họ đem bộc bạch tâm hồn cùng những kẻ bất đáng. Còn đ àn ông không phải đàn ông, đ àn bà không phải đàn bà cũng không phải lưỡng tính nên họ có thứ tâmtính riêng.
Tôi nói tắt: bạn trai yêu bằng bản năng tính dục còn làm điều gì ngoài việc yêu thì bằng ý chí, trí tuệ. Vẫn biết lo cho gia đình, mà họ muốn có những lúc rảnh trí. Người ta đâu lấy làm lạ khi thấy nhiều gia đình sạt nghiệp vì vợ tiêu lòn tiền của cho kẻ mình ngoại tình mà chồng vẫn sống trong sự gạt gẫm đáng thương tâm.
Tôi hiểu thiết thực nhận mình yếu đuối đấy là tránh những cơ hội, những sự giao thiệp, những nguyên nhân có thể làm mình sa ngã. Gái thì lấy Cécile, trai thì lấy Bertrand của Francoise Sagan làm quan thầy, làm quân sư. Lý tưởng nên người bổ ích cho xã hội là cái gì xa lạ đối với nam thanh ngày nay.
Lời nầy đúng cho nhiều bạn gái. Thị quan đã gỡ trong ký ức họ từ trước những đường cong của lông mày, chiều dài của mũi sọc dừa, làn môi mỏng, sóng mắt long lanh như nước mùa thu, thì gặp bạn gái nào hơi hợp nhãn họ tưởng bạn gái ấy có đủ các điển trên. Họ cũng có cách dồi dào nhưng tâm tính vui vẻ, nóng giận, yêu mến, oán ghét, bi ai, sợ sệt, thèm khát.
Ai bàn với họ về cuộc đời thanh sạch, về lý tưởng thánh thiện họ thích lắm vì đầu óc chứa mầm xây dựng. Những con người cùng họ, máu, kể cả cha mẹ, họ bớt coi là những đối tượng của tình yêu. Trong cuộc sống xã hội, khó tính chuyện gì với họ dứt khoát, thành công lắm.
Đừng ai nói họ kiêu căng. Họ không giản lược, hời hợt đâu mà họ đơn sơ hiểu theo nghĩa triết lý. Mất tình yêu họ nghe đau xót vì cô độc, vì thiếu sự bổ khuyết vào tâm hồn họ, bao nhiêu cực khổ của họ vì người yêu, bao nhiêu tốn kém của họ đổ ra để mua chuộc tình yêu.
Có một từng lớp bạn trai đã và đang được huấn luyện theo một chương trình của quỷ Lucifer. Kết quả khốc hại của dâm tặc nầy thì vô số. Cứ quan sát một phòng học sinh nam ở chung trò trọ học thì biết được phần nàotính lôi thôi của bạn trai.
Mà các hạng sau nầy cũng may chiếm thiểu số trong giới bạn trai. Hãy nghe Gina Lombroso trong cuốn Tâm hồn đ àn bà đã nói cách chí lý: 'Chính bởi ái tình của đ àn ông nối chặt với sự khoái lạc chiếm cứ vào họ yêu đàn bà nào họ chưa làm chủ được, hơn là người đã thuộc quyền họ, họ yêu vị hôn thê hơn là vợ của họ. Những người bị họ thường ghét là cảnh sát.
Thành ra khi bàn về tật ích kỷ, ưa độc đoán tôi nói với dè dặt. Người xưa nói: lời nói bay đi, chữ viết tồn tại. Chính là những cơ hội họ cho xung quanh biết năng lực cùng sở khiếu của họ.