Lúc dậy thì cơ thể bạn trai đang tiến đến thành thụ thì tinh thần của họ cũng tiến đến già giặn. Người ta gọi bạn trai là phái mạnh: tiếng nầy phải hiểu là một lý tưởng hơn là sự kiện về tâm lý. Hai cánh tay, bàn tay trông to cứng, thân hình vạm vỡ, và bộ chân vững chắc, mạnh mẽ.
Tay móng đóng đất và đất. Biết lối ký ức của bạn trai trước khi vào thanh niên là lối căn cứ vào những gì ngũ quan cung cấp, nhà giáo dục có thể luyện cho bạn trai não nhớ sâu sắc. Thưa bạn nếu được nhiều bà mẹ dạy cho con trai mình về tính giáo dục như vậy, chắc tuổi xuân tránh được nhiều hiểu lầm trong vấn đề nam nữ.
tôi biết nhiều nam sinh có cả một tổ chức rất khoa học, rất tế vi để phá hoại lòng băng tuyết của hằng lố nữ sinh. Nhưng tâm honà đầy những khát vọng vĩ đại, bận rộn vì chí cả của họ nghe cần một cái gì êm dịu như tình mẫu tử, lời nói dịu hiền của chị ruột, bữa cơm dọn sẵn của chị dâu. Một khía cạnh nữa của tâm lý bạn trai khi họ sống trong xã hội là óc thống trị.
Có bạn trai thấy một bạn gái tự nhiên mến. Còn bạn trai lúc 17, 18 tuổi mà thích ăn dữ, ưa hút thuốc, một phần tại những hạch nước miếng phát triển rất nhanh chóng. Điều nầy không khó hiểu cho lắm vì bạn trai có ý chí cách chung là cường dũng.
Lắm lúc lười biếng học tập nhưng họ ham mê cấp bằng vì chứng chỉ nầy hứa cho họ tương lai rực rỡ. Họ vẫn nhận phần xác là phương thế của phần hồn, vẫn nhận sự cần thiết của các hoạt động trong thế gian như họ mê say một phần hơn các hoạt động ấy là sự kết hợp triếng trang với Thượng đế trong một tình yêu phụ tử tuyệt vời cao quí. Họ chỉ để lại cho người bạn tâm giao cũ một chỗ vì nhân nghĩa trong tim họ.
Người bạn trai, khi lương tâm còn trong trắng, chưa đủ quyết định về đời của mình đã phải sinh ra, lớn lên trong bầu uế khí ấy. Cái câu cũ như trái đất của Juvénal có lý lắm: Tinh thần lành mạnh trong thân thể khỏe mạnh: mens sana in corpre sano. Họ không đến nỗi phủ nhận lòng tốt của người trong gia đình.
Hồi lúc làm hiệu trưởng một trung học đường nọ tôi bắt được nhiều bức thư nữ sinh gởi cho bạn trai, thứ bạn trai có bao nhiêu là tình nhân. Bởi có lối yêu muốn chiếm hữu tim người cách chớp nhoáng nầy mà nhiều người bạn trai hay chọc ghẹo hay gây nhiều ác quả về pháp luật. Đối với người ngoài xã hội, họ là nguồn ô nhục cho vợ con hơn là làm cho gia đình được danh giá.
Hơn một lần, tôi nói, xét cho kỹ tình tâm giao tự bản chất là cao quí. Vả lại lố bịch quá có lợi gì. Các đồ vật trong gia đình dưới mắt họ, bị coi là cũ kỹ quá.
Tất cả những yếu tố ấy nung đúc óc trách nhiệm của mẹ đối với con. Nếu được khuyến khích, họ có thể bước tới thành công nhờ nỗ lực. Các đường gân thớ thịt trào tràn nhựa sống xô đẩy họ yêu đời, tin tưởng ở sức khỏe, tài đức tương lai của mình.
Trái lại bạn gái tự nhiên thích lấy tình cảm làm áo cho mọi hành vi. Hồi lúc thơ ấu họ có kể gì đến các đứa bé ở gần họ đâu. Thật lạ, Triết học thì bạn trai có lẽ chưa thông, nhưng họ ưa có thái độ triết gia, hiểu theo nghĩa không hay, khi thấy bao nhiêu khuyết điểm của xã hội.