Hồi nhỏ họ thích nghe chuyện ma, chuyện của Jules Vernes, Tấm Cám. Người già giặn đứng trước cái mương, thụt lùi lại vài bước không nhảy qua liền thì họ đả kích ngay là bạc nhược. Nhưng phần đông bạn trai tự cao không phải vì họ ý thức mình cao cả để khinh người: họ tự cao chỉ vì tự trọng thôi.
Họ không tưởng tượng được mình kết duyên vơí một người mà mình không cho là chim sa cá lặn. Trong cái phức tạp ấy có mâu thuẫn có thay đổi bất ngờ. Lắm lúc họ mặc kiểu đơn sơ bằng lụa vải đơn sơ, thông thường.
Ông dẫn chứng: Nã Phá Luân cho tình dục đọc sách, xô đẩy mình tới điên cuồng, Walter Scott hồi 16 tuổi nuốt hằng mấy thư viện. Không phải là bạn trai có ý để hồn phiêu lưu, có nhiều người chống trả với tật mơ mộng lắm. Nó rào rạt tận đáy lòng của họ.
Nói đến đời sống tinh thần bạn trai mà không bàn hai thứ đầu óc nầy của họ thì bỏ một lỗ trống to. Một trăm bạn trai có đến 99 bạn, tối ưa thức khuya nghe nói chuyện ma. Thứ người ấy cách chung đa tình lắm.
Tôi thú thật với bạn là không biết tại sao và ra sao? Khi vườn lòng họ hé cửa, nhô lên bao nhiêu hoa cỏ tâm tình mà giống đã gieo đâu tự hồi nào. Nhà giáo dục vừa trừ những thuốc độc nầy vừa kiếm cho họ những giải trí lành mạnh. Sự khô lạt của bạn trai nói ra phần nào óc thành thực,tính ngay thẳng của họ.
Thầy nói rủi văng nước miếng họ cười ầm lên. Đọc tôi xong, xin bạn đến ông. Không mấy lần thầy giáo cho điểm mà họ hài lòng.
Song vì quỷ Satan khôn quá, óc ham mỹ thuật biến thành óc ghiền dâm hồi nào họ không hay. Nhiều đ àn bà già giặn, khôn ngoan lấy lại tình yêu khi đã mất chồng nhờ kiên nhẫn dẫn dụ chồng vừa bằng tình âu yếm vừa bằng lẽ phải là điều ăn khớp với tinh thần của chồng. Đến khi bạn gái nhận họ ra là mã tô vôi thì đời đã bị hôi thúi.
Nhứt là họ bàn tâm sự. Tôi mượn lời nầy của J. Bạn đừng làm người cha có cả một bầy con đần độn, khùng khịu, xụi bại, đui mù, mắc chứng thần kinh vì cha của nó là một vi trùng của các bệnh phong tình thâm niên.
Nhưng trong cuộc sống bạn thế nào cũng gặp những phút cô độc. Ai đi con đường trí thức, ra đời đều cám ơn những nhà giáo khi xưa nghiêm khắc bắt mình học thuộc lòng nhiều đoạn văn hay, thơ hay, danh ngôn, công thức toán lý hóa, các niên hiệu, nhân danh, địa danh. Ý thức niền thống khổ của con lúc banh da xẻ thịt đưa nó ra đời, mấy năm trường nhũ bộ và giáo dục.
Trong chương sau tôi sẽ bàn rộng vấn đề nầy. Có khi mụn nhiều quá nặn không xiết, họ giận quá dùng lưỡi lam, cạo đến rươm máu. Họ tróc lưỡi, trợn mắt.