Điều làm tôi ngạc nhiên là mọi người thường tranh cãi quyết liệt khi có ai đó cho rằng chúng ta có thể lựa chọn những việc mình làm. Thế giới kỹ thuật cao giúp người ta có thể đi đây đi đó, thu thập kiến thức, và tiếp nhận thông tin với một tốc độ chóng mặt. Hàng ngàn năm trước, những triết gia Trung Quốc và Hy Lạp cổ đại đã nghiên cứu cuộc sống ở hai mặt: thể chất và tinh thần.
* Chọn cho mình một tính cách từ đó hình thành nên con người mà chúng ta mong muốn: Chúng ta có thể chọn lựa giữa việc cho phép bản thân mình bị nhào nặn bởi những suy nghĩ, mong muốn của người khác, của môi trường chung quanh và việc trở thành một người như chính chúng ta mong đợi. Sao ta không giới hạn trong một không gian hẹp hơn nữa chẳng hạn như một quốc gia cụ thể nào đó, hoặc tốt hơn nữa, một vùng, một thành phố? Tôi tiếp tục giải thích rằng ước mơ được sống ở châu Âu một ngày nào đó là một ví dụ tốt về một mục tiêu gần. Họ dám chịu trách nhiệm về cuộc đời của mình thay vì đổ lỗi hoặc bào chữa để tìm đến sự thanh thản cho bản thân.
Victor Frankl không chỉ đã sống sau khi trải qua sự tàn bạo của trại tập trung và của cả cuộc chiến, mà sau này ông còn trở thành một trong những nhà tâm lý học được kính trọng nhất thế giới. Chính bạn có thể quyết định mình sẽ làm gì, làm như thế nào và khi nào sẽ hoàn thành những mục tiêu đã đặt ra. Chúng ta cần phải nghĩ về chính chúng ta.
Và tôi cảm thấy nản lòng từ đó. Mục tiêu là ước mơ có thời hạn. Nhưng ông vẫn chưa thành công.
Họ chấp nhận phải từ bỏ những trò chơi giải trí, từ bỏ những giờ phút nhàn rỗi mỗi kì nghỉ cuối tuần để tích lũy thêm kiến thức, thêm kinh nghiệm. Sao ta không giới hạn trong một không gian hẹp hơn nữa chẳng hạn như một quốc gia cụ thể nào đó, hoặc tốt hơn nữa, một vùng, một thành phố? Tôi tiếp tục giải thích rằng ước mơ được sống ở châu Âu một ngày nào đó là một ví dụ tốt về một mục tiêu gần. Nhưng nếu bạn viết chỉ một trang mỗi ngày, thậm chí trừ ra hai ngày nghỉ thứ Bảy và Chủ Nhật, thì bạn có thể hoàn tất một cuốn sách dày 260 trang vào cuối năm.
Và tôi chắc chắn rằng, sau này khi có bắt được liên lạc được và kể cho Jannette về anh chàng thích đùa này thì cả hai sẽ cùng lăn ra cười. Họ thành công vì họ muốn như vậy và họ thực hiện ý muốn đó thông qua sự kiên trì nỗ lực tối đa và quyết tâm không gì lay chuyển được. Trong vòng hai mươi bốn giờ kế tiếp, mỗi người phải đọc những điều mình vừa liệt kê bốn lần: sau bữa trưa, sau bữa tối, trước khi đi ngủ, và buổi sáng hôm sau trước khi đi học hoặc đi làm.
Anh thường tán dương việc sinh viên quý mến tôi như thế nào, rằng chúng được học biết bao điều hữu ích từ những giờ lên lớp của tôi ngoài những kiến thức trong sách giáo vở. Chỉ có điều là đôi lúc chúng ta đã quên đi hay vô tình không để ý, không nhận ra. Ông nhận ra rằng có một điều mà trại tập trung không thể nào tước đi được đó là việc lựa chọn cho mình một thái độ sống, một ý chí đây cũng chính là điều có thể giữ vững khát vọng sống của ông, bất kể hoàn cảnh xấu đến thế nào.
Bạn chỉ ngồi đây mà than vãn hay mạnh dạn đi tìm giải pháp vượt qua những khó khăn ấy? Một khía cạnh quan trọng của khát vọng là sự cam kết thực hiện lời hứa với chính mình. Sau một buổi thuyết trình tôi thực hiện cách đây vài năm, một phụ nữ nói với tôi: Tôi thích mọi điều ông nói ngoại trừ phần nói về tuân thủ các điều luật.
Rồi chúng tôi kết bạn. Họ dám chịu trách nhiệm về cuộc đời của mình thay vì đổ lỗi hoặc bào chữa để tìm đến sự thanh thản cho bản thân. Chỉ có lòng tốt và trung thực mới cho chúng ta cuộc sống lành mạnh và đầy tình người.
Nếu chúng tôi quậy phá, chúng tôi sẽ bị đánh đòn, hoặc bị cấm không được chơi trò chơi mình yêu thích. Hàng triệu người cho rằng điều đó là không thể được, nhưng tại NASA có một nhóm nhân viên đã hình dung trước viễn cảnh đó và quyết tâm thực hiện cho bằng được. Và có lẽ chính sự hài hước là phương cách hữu hiệu nhất giúp chúng ta giữ cho tinh thần không bị nghiền nát dưới áp lực của cuộc sống khắc nghiệt.