Nếu họ có dòng máu nghệ sĩ, là một ngón nhạc, một bút thơ thì chính thời kỳ nầy họ sáng tác phong phú. Đây có thứ tình thương tâm đối với kẻ mà thân xác xem ra yếu đuối hơn mình. Người sáng thế, cứu thế, quan phòng vạn vật: tất cả đều do tình yêu vô bờ bến của người.
Họ thích giao tiếp với bạn gái ngoài xã hội lắm. Núi mai chiều thay máu huyền bí, sông nước thơ mộng trôi bóng liễu trầm ngâm soi mình hả con. Không biết thời xưa hay ở tương lai làm sao, nhưng ở thời đại ta, trong lãnh vực trung học, đại học, bạn trai hay bị náo động tinh thần quá.
Muốn chào hỏi mà không dám, muốn nói chuyện mà chỉ ngó, muốn đến gần mà chỉ đi xa thôi. Thế mà nhiều bạn gái vẫn giỡn với ái tình. Tính giáo dục là khoa học tối hệ mà chỉ được đề cặp từ nửa thế kỷ trước thôi, nói vậy hiểu ngầm ngoài ra các giáo điều của đức khiết bạch được tổ chức thành khoa học.
Vì đó họ không thích người lớn hay chỉ điều khôn lẽ dại cho họ. Lòng họ lạnh niềm đạo đức mà nóng nảy về tình yêu, về các tham vọng tiền của, chức quyền. họ vui ngầm vì những lý do gì đây.
Trong thời gian nầy ai hay sách báo nào bàn về tình tâm giao họ lấy làm hân xướng để tiếp chuyện, để đọc say mê. Nói tắt bạn trai trong thời gian mất người bạn trăm năm sống đời gà trống nuôi con, hay nhớ những kỷ niệm của ngày xưa, buồn khổ nhiều năm vì tiếc thương vợ kể cả khi họ tục huyền sớm. Thưa em, cũng tại vì em, tại vì con chúng ta, vì dân tộc, nhân loại, mà tôi đã từ khước bao nhiêu cuộc trêu ghẹo lẳng lơ bị cám dỗ, bởi thú tính, bởi tuổi nông nỗi giữa thời đại hiểu yêu là giỡn với ái tình.
Họ có lòng vàng, cần cho, lấy cho ngay không quảng cáo vàng thiệt, vàng rồng, vàng thượng thập gì cả. Có gì làm họ khoái chí bằng khi ngắm gương họ hy vọng thân hình họ sẽ đẹp. Nhưng có ít ý thức tình phụ tử.
Ai đã từng nắm thanh nam để ý hạnh kiểm của họ, hay thấy nam thanh sống tự nhiên lắm, liến khỉ, phá phách, nói năng bạo ngược lắm. Tính của bạn trai sở khanh ngoài ra giả dối phách lối. Có nước hoa vô, lại hôi khẳn khẳn, hôi mặn nữa.
Chỉ cho họ thấy người có ý chí không phải là người bạo động. Vài bữa họ mặc áo sơ mi dài gần giống áo cà sa. Khi nào học được những cách lý luận họ thích sử dụng.
Ơû thời nầy mấy tiếng tự do, dân chủ cũ như trái đất mà tôi thấy có nhiều cơ quan giáo dục, người ta còn dùng lối giáo dục độc tài mà tôi gọi là lối giáo dục Tập vật như người ta luyện khỉ múa lân. Tôi đã gặp một bạn trai ăn cơm chiều xong, sau nửa giờ ăn chơi chơi 30 hột vịt lộn. Có những cơ quan nẩy nở nhanh chóng, có cơ quan chậm.
Tinh thần họ là con thuyền mà biển là tình cảm náo động nên người ta đừng lấy làm lạ sao có không ít bạn trai vô lớp học, xác ngồi đó mà hồn bay đâu đâu. Người ta nói đ àn bà hay khiêu chiến mà không biết tự vệ. Đôi khi trong đời sống gia đình, người bạn trai muốn sống một mình một cõi.